Kontziliazio-neurri berriak

Ekainaren 30ean 5/2023 Errege Dekretuaren indarraldia hasten da, eta horrek lana eta familia bateragarri egiteko baimen eta neurri berriak ezartzen ditu. Arau hori Europar Batasunaren 2019/1158 Zuzentarauaren transposizioaren zati bat da. Zuzentarau horrek gurasoen eta zaintzaileen familia-bizitza eta bizitza profesionala bateratzea arautzen du.

Jarraian, puntu nagusiak :

Bizitza profesionala eta familia bateragarri egiteko baimen berriak

• Guraso-baimena (Langileen Estatutuaren 48 bis artikulua): 8 asteko baimena gehitzen da seme-alabak zaintzeko, 8 urte bete arte. Ezin da eskualdatu, partziala edo etena izan daiteke, eta 10 egun lehenago jakinarazi behar zaio enpresari, edo hitzarmen kolektiboetan zehaztutakoa.
• Aldatu egiten da istripu edo gaixotasun larriagatik lanera ez joateko eskubidea (Langileen Estatutuaren 37.3 artikulua aldatzea): 5 eguneko baimena, ezkontidearen, izatezko bikotekidearen edo odol-ahaidetasunezko edo ezkontza-ahaidetasunezko bigarren mailarainoko ahaideen istripu edo gaixotasun larriagatik, ospitaleratzeagatik edo etxean atseden hartzea eskatzen duen ospitaleratzerik gabeko ebakuntza kirurgikoagatik, baita izatezko bikotekidearen odol-ahaidetasunezko senidearena eta langilearekin etxebizitza berean bizi den eta hura benetan zaindu behar duen beste edozein pertsonarena ere.
• Familia-arrazoiekin lotutako ezinbesteko arrazoiengatik lanera ez joatea (Langileen Estatutuaren 37.9 artikulua): Langileak lanera ez joateko eskubidea izango du ezinbesteko arrazoiengatik, senideekin edo bizikideekin zerikusia dutenean, gaixotasun edo istripuren bat dela-eta berehala joan behar badu. Absentziaren arrazoia egiaztatu beharko da, eta absentzia-orduen ordainsaria soldatako 4 egunen baliokidea izango da.

Onartutako beste neurri batzuk

• Mendeko pertsonen lanaldia egokitzeko eskubidea zabaltzea eta, adostasunik ez badago, enpresarekin negoziatzeko epea 30 egunetik 15era murriztea. Langileen Estatutuaren 34.8 eta 37.6 artikuluak aldatzea.
• Langileen Estatutuaren 37.3 eta bis artikuluen arabera, lehendik dauden baimenak zabaltzea eta izatezko bikoteetan gehitzea:
  • 15 egun izatezko bikotea erregistratzeagatik
  • 5 egun, istripuagatik, gaixotasun larriagatik, ospitaleratzeagatik edo ospitaleratu gabe etxean atseden hartzea eskatzen duen ebakuntza kirurgikoagatik.
  • 2 egun izatezko bikotearen edo bigarren mailarainoko ahaideen heriotzagatik.
• Laktantzia orduen metaketa ezeztatzeko enpresari muga berriak. Langileen Estatutuaren 37.4 artikulua
• Eszedentziarako aukera izatezko bikoteetara zabaltzea. Langileen Estatutuaren 46.3 artikulua.
• Guraso bakarrak kontratu-etenduraren luzapenak baliatu ahal izango ditu bi gurasorekin dauden familien kasuan, semea edo alaba ezgaitua bada eta jaiotza anizkoitzak badira.
• Sexuagatiko bereizkeria izango da familia- eta lan-bizitza bateragarri egiteko edo erantzukidetasunerako eskubideak baliatzearen aurkako tratua. Langileen Estatutuaren 4.2 artikulua.
• Deusezak izango dira baimen eta eskubide berriak erabiltzea arrazoi duten kaleratzeak. Langileen Estatutuaren 53.4 eta 55.5 artikuluak.
• Eskubide berriei dagozkien lanaldi murriztuko aldien kalte-ordainak kalkulatzeko babesa handitu da. Langileen Estatutuaren hemeretzigarren xedapen gehigarria.