Guraso bakarreko familietan jaiotzea eta adingabea zaintzea: baimena luzatzea
Konstituzio Auzitegiak, 140/2024 zk.ko epaian (errek.6694-2023), ebatzi du Kataluniako Justizia Auzitegi Nagusiak planteatutako konstituziokontrakotasun-arazoa, guraso bakarreko familien kasuan baimenak luzatzeari buruzkoa.
- Konstituzio Auzitegi honek uste du Langileen Estatutuaren 48. artikuluan jasotako aurreikuspenak, GSLOren 177. artikuluari dagokionez, adingabearen jaiotzagatiko eta zaintzagatiko baimena eta Gizarte Segurantzaren prestazioa arautzen dutenak, diskriminaziozko tratua direla guraso bakarreko familia bateko adingabearentzat; izan ere, bi gurasoko familia batean jaiotakoarentzat sortutakoa baino zaintza-denbora laburragoa eskatzen dute, nahiz eta premia berdinak izan.
- Era berean, Auzitegi honek dio sexuagatiko zeharkako diskriminazioa ere gertatzen dela; izan ere, erregulazio horren eragin negatiboak eta kaltegarriak eragin handiagoa du emakume langileengan, gehienak guraso bakarreko familiak baitira.
- Konstituzio Auzitegiak erabaki du konstituziokontrakotasun-arazoa onestea eta Langileen Estatutuaren 48.4 artikulua eta Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 177. artikulua Konstituzioaren kontrakotzat jotzea, honako gogoeta hauetan oinarrituta:
- Bi artikuluetan ikusten da ez dagoela inolako aurreikuspenik guraso bakarreko familientzako baimenak hartzeko eta Gizarte Segurantzaren prestazioak kobratzeko.
- Arauaren helburua da amatasunaren gertaera biologikoaren aurrean emakume langilearen osasuna zaintzea, eta, horrez gain, lan-eremuan emakumeen eta emakumeen arteko aukera-berdintasuna bermatzea, seme-alaben zaintzan erantzunkidetasuna sustatuz eta lana eta familia bateragarri egitea erraztuz. Helburu horiek guztiak guztiz legitimoak dira.
- Legegileak askatasun-tarte handia du Gizarte Segurantzaren sistemaren eraketan. Hala ere, babes-tresna jakin bat ezarri ondoren, tresna horren artikulazio zehatzak EKren 14. artikulutik eratorritako berdintasun-printzipioaren eskakizunak errespetatu behar ditu.
- Jaiotza-baimenen eta adingabeak zaintzeko baimenen egungo konfigurazioak diskriminatu egiten ditu guraso bakarreko familietan jaiotakoak, eta, hala, jaiotzagatiko diskriminazioa egiten da. Diskriminazio hori berariaz debekatutako diskriminazio-kategorietako bat da, eta jaiotza edozein familia-eredutan barne hartzen du.
- Ez dago inolako argudiorik tratu-desberdintasun horren arrazoizkotasuna eta proportzionaltasuna justifikatzeko. Are gehiago, guraso bakarreko familietan jaiotako haurren ahultasun bereziari erreparatzen bazaio, horien pobreziako edo gizarte-bazterketako arrisku-tasa gainerako familiena baino askoz handiagoa baita, EINen arabera, are gutxiago justifikatzen da.
Laburbilduz, legegileak gai honi buruzko iritzirik ematen ez duen bitartean, guraso bakarreko familietan, baimena (Langileen Estatutuaren 48.4 artikulua) eta Gizarte Segurantzaren prestazioa (Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 177) ama biologikoarentzako baimenari (16 aste, beste guraso batentzat aurreikusitakoa (10 aste) gehitzeko moduan interpretatu behar dira.
#abokatuak #epaia #baimenak